fiskal siyasәt
793 | 3 | 13
əjdahalar googlla
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
Yalnız deyilsən!
Bu duyğuların müvəqqəti olduğunu və kömək mövcud olduğunu bilmək vacibdir. Dostlarınıza, ailənizə, profesionallara müraciət etməyiniz vacibdir. Sizi dinləmək və lazım olan dəstəyi təmin etmək istəyən insanlar var. Sözlük yazarları olaraq səni hər zaman dinləyə bilərik.
Əgər yalnız hiss edirsənsə, 860 qaynar xəttinə müraciət etməyini tövsiyə edirik.
iqtisadi siyasət vasitəsi olan maliyyə siyasəti yəni fiskal siyasət müəyyən iqtisadi və sosial məqsədlərə çatmaq üçün dövlətin müdaxiləsi və dövlət xərcləri, vergi və borc alətlərindən istifadə etməklə iqtisadi sabitliyin qorunub saxlanılmasını təmin edir. Fiskal siyasət təkcə makroiqtisadi dəyişənlərə deyil, həm də özəl sektor daxil olmaqla bütün iqtisadi quruluşun fərqli seqmentlərinə təsir edir.
iqtisadiyyatda dövri bir dalğalanma vəziyyətində dövlətin bəzi vasitələrdən istifadə edərək iqtisadiyyatda baş verən dalğalanmaları minimuma endirmək fiskal siyasətdir. Müəyyən dövrü əhatə edən dalğalanma bir iqtisadiyyatda tənəzzülün və ya inflyasiya hadisələrinin meydana gəlməsini ifadə edir. Fiskal siyasət alətləri ümumiyyətlə dövlət xərcləri, transfer xərcləri, vergilər və büdcə xərcləri kimi vasitələrdir. Məsələn, bir iqtisadiyyatda tənəzzül, yəni iqtisadi fəaliyyətin yavaşlaması meydana gəldikdə, iqtisadi fəaliyyətlər sürətləndirilməlidir. Bu halda hökumətlər ya xərclərini artıracaq, ya da vergi dərəcələrini - vergi yükünü azaldacaq. Bu addımlara genişləndirici fiskal siyasət deyilir və bu siyasətlər hətta büdcənin böyüməsinə belə kömək edə bilir.
Klassik iqtisadi anlayışda dövlətin əsas vəzifəsinin faydaları bölünə bilməyən, heç kimin istehlakdan kənarlaşdırıla bilməyəcəyi və heç kimin qiymət təyi edə bilməyəcəyi tam ictimai mal və xidmətlər istehsal etmək olduğu ifadə edilir. Ancaq 1929-cu ildə ortaya çıxan iqtisadi Depressiyadan sonra dövlətin iqtisadiyyatda fəal rol oynaması, iqtisadiyyata müdaxilə etməsi və fiskal siyasət həyata keçirməsi anlayışı ön plana çıxdı.
Digər tərəfdən, bugünümüzə geri dönsək 2000-ci illərdən bəri qlobal bazarlarda likvidlik bolluğunun artması əksər ölkələri və bölgələri likvidlik tələsinə saldı. Likvidlik tələsi, pul köçürmə mexanizminin işləmədiyi vəziyyətə, yəni pul siyasətinin disfunksiyaya çevrilməsinə deyilir. Və bütün bu baş verənlərə müvafiq olaraq fiskal siyasətin populyarlığı daha da artdı.
2007-ci ildə ortaya çıxan və 2008-ci ilin sonuna yaxın ən yüksək həddinə çatan, ABŞ-dan qaynaqlanan qlobal iqtisadi böhran dövründə maliyyə siyasəti təcrübələri ənənəvi strukturundan uzaqlaşaraq bir qədər dəyişdi. Bu böhranın əsasını maliyyə bazarlarının həddindən artıq genişlənməsi, maliyyə aktivlərinin həddən artıq qiymətləndirilməsi və maliyyə bazarlarının real iqtisadiyyatdan uzaqlaşması təşkil edirdi. Keynesin "məşğulluğun, pulun və faizin ümumi nəzəriyyəsi" kitabında maliyyə bazarları kazinolara bənzədilir və həddindən artıq böyüməmələri lazım olduğu ifadə edilir. Liberalizasiyanın dərinləşməsi və sərbəst bazar iqtisadiyyatının uzunmüddətli tətbiqi səbəbindən bu sistemli böhran şəraitində ölkələr fiskal siyasəti həyata keçirərkən daha çox firmanı xilas etmək üçün addımlar atdılar. Məsələn, dövlət birbaşa bu qurumlara pul köçürür və ya bu qurumları alır. Bu addımların məqsədi bazar iqtisadiyyatının uğursuz nöqtələrinə birbaşa müdaxilə etməklə uzunmüddətli perspektivdə bazar iqtisadiyyatını yenidən işə salmaq kimi izah edilə bilər.
üzv ol